کودکان پس از ورود شش سالگی در ماه آوریل وارد دبستان می شوند. سال تحصیلی در ژاپن از ماه آوریل آغاز می شود و این شاید ناشی از این عامل باشد که اول آوریل نشان از آغاز سال ملی است .
ساعت حضور دانش آموزان در مدارس 44 ساعت در هفته است . و ازساعت 8 صبح تا 4 عصر به صورت پیوسته ادامه دارد . دانش آموزان ابتدایی 22 ساعت و متوسطه 16 ساعت در کلاس درس سپری می‌کنند و بقیه با برنامه هایی مانند فعالیت های گروهی ، جشن‌ها و ناهار و استراحت سپری می شود .- دانش‌آموزان مدارس
ابتدایی ایران 24 ساعت و درمقاطع راهنمایی 30 ساعت و متوسطه 36 ساعت به مدرسه می‌روند که تقریباً تمام این ساعات در کلاس سپری می شود . - هر سال تحصیلی 240 روزاست . – در ایران کمتر از 180 روز – در مدارس ابتدایی به ایجاد محیطی شاداب ، جذاب ، دوستانه و با نشاط بیشتر از آموختن مسائل علمی تاکید شده است .معلمان عقیده دارند دانش‌آموزان این مقطع برای یادگیری علم به مدرسه نمی‌آیند بلکه هدف از مدرسه دیدار دوستان است .در مدارس ابتدایی به بازی ، کاردستی ، موسیقی وخانه‌داری - آشپزی وخیاطی ونظافت – توجه بسیار می‌شود .این گونه برنامه‌ها یک سوم اوقات دانش‌آموزان را به خود اختصاص می دهد .
در مدارس ابتدایی ژاپن ، امتحانات ثلث و پایان سال وجود ندارد و سنجش پیشرفت تحصیلی در پایان مقطع 6 ساله ابتدایی برگزار می شود. به این صورت هر دانش آموز سال اول ابتدایی به طور خودکار به کلاس دوم و بالاتر راه می یابد. ارزشیابی دانش آموزان طبق استانداردهای پذیرفته شده به طور مداوم و پیاپی انجام می گیرد. به عنوان مثال یک دانش آموز سال اول دوره ابتدایی باید چند کانجی (کلمه در زبان پیچیده ژاپنی) را یاد بگیرد؛ البته اگر دانش آموزی بخواهد پس از دوران ابتدایی به دوره اول دبیرستان راه یابد و خواهان آن باشد که در مدرسه بهتری پذیرفته شود، باید در امتحانات پایان دوره تحصیلی ابتدایی ، نمره های بالاتری کسب کند.
دروسی که در مدارس ابتدایی و راهنمایی تدریس می شود تقریباً عناوینی شبیه به کتابهای درسی ایران دارند با این تفاوت که موسیقی هم از مقطع کودکستان در برنامه هفتگی گنجانده شده و تقریباً سالیانه ارکستر موسیقی در همه مراکز آموزشی توسط کودکان و به رهبری مربیان و معلمان به اجرا در می آید.کسانی مثل ما که چنین برنامه هایی را در دوران آموزشی خود نداشته ایم همیشه بهت زده ایم که این کودکان حتی کودکان ۳ ساله چگونه یک ارکستر موسیقی را اجرا می کنند!
بازی یکی از ویژگی های فرهنگی آموزش در ژاپن است. بیشتر تشریفات مذهبی شینتو در قالب بازی شکل می گیرد و به عنوان عملی برای احترام و ستایش خدا تلقی می شود. این عنصر فرهنگی- مذهبی به خوبی در انتخاب رویکرد طبیعی برای پرورش کودکان مورد توجه قرار گرفته است. تنها بر اساس این اندیشه که کودکان در حال رشدند، این فکر وجود دارد که در سالهای اولیه کودکی آنها فقط باید بازی کنند. بازی با فعالیت های غیر ساختاری، تازه، خلاقیت ها و نیروهای انرژی ساز ارتباط دارد. این دیدگاه با این تصور سنتی که بازی موجب شادمانی، سلامتی و فعال بودن است و این سه در یادگیری بسیار مؤثرند، ارتباط نزدیکی دارد. بازی، شادابی، سلامتی و فعال بودن عبارت هایی است که بزرگسالان در ارتباط با کودکان به آنها توجه خاصی نشان می دهند. این عبارت ها به نحو محسوسی در فرایند یاددهی- یادگیری مورد توجه قرار می گیرند. شرایطی که در کلاس درس و به ویژه در دوره های ابتدایی برای یادگیری فراهم است، بیش از هر چیز بر سه عنصر بازی، نشاط و شادابی و سلامتی و فعال بودن تأکید دارد. دانش‌آموزان مدارس ژاپن از همان کلاس اول ابتدایی در برنامه‌ای با عنوان به سوی کار به یادگیری و انجام حرفه هایی مانند زراعت وصنعت می‌پردازند.
یادگیری در طول زندگی
یکی از برنامه‌های مدارس ژاپن اجرای برنامه های یادگیری در همه زندگی است . در حقیقت یادگیری در تمام عمر به اندازه آموزش وپرورش رسمی اهمیت دارد . شعار آنها این است هر فرد در هرجا و هر زمان باید بیاموزد . ایجاد مراکز دانشگاهی مکاتبه‌ای ، مدارس شبانه ودانشگاه سیما برای این منظور فعالیت می‌کند .
مهمترین ویژگی مردم ژاپن سخت کوشی ، قناعت ، نظم و روحیهِ همکاری ومشارکت آنهاست .
ژاپنی ها معمولاً در ارایه اطلاعات به یادگیرنده ها به فعالیت های بدنی و حسی و حرکتی توجه خاصی دارند. بنابر این، در ژاپن توجه به شکل و الگوهای رفتاری برای یادگیرنده ها در فرایند یاددهی- یادگیری بیشتر ناشی از تأکید بر فعالیت های حسی و حرکتی است. این قالب های مشخص در فرایند یاددهی- یادگیری، برای یادگیرندگان امکان فعالیت های معینی را فراهم می سازد. آمریکایی ها معمولاً به تعیین قالب های مشخص در فرایند یاددهی- یادگیری علاقه ای ندارند. آنها این نوع قالب های رفتاری را برای تفکر خلاق، استقلال فردی، خودانگیزی و تقویت اراده یادگیرنده ها مناسب نمی دانند ولی ژاپنی ها این قالب های مشخص را در یادگیری برای روان تر ساختن فعالیت های حسی و حرکتی کودکان که از نظر آنها در یادگیری بسیار مهم است، ضروری می داند.
منبع: کتاب الکترونیکی نظام آموزشی کشورها
